Östenitik Paslanmaz Çeliklerin Kaynağında Krom Karbür Oluşumu ve Çözüm Önerileri
Östenitik Paslanmaz Çeliklerin Kaynağında Krom Karbür (Çökelmesi) Neden Oluşur?
500-900°C sıcaklık aralığında ITAB’da tane sınırlarında çökelerek, taneler arası korozyon dayanımını düşüren krom karbür oluşumu, östenitik paslanmaz çeliklerin kaynağında hassas bir konu olarak karşımıza çıkıyor. Korozyon dayanımı için önemli bir element olan kromun, karbür ile bileşik oluşturması sonucunda krom oranının kritik değer olan %13’ün altına düşmesi, paslanmaz malzemelerin paslanmazlık yeteneklerinin azalmasına neden oluyor.
Krom Karbür Çökelmesini Önlemek İçin Ne Yapılmalıdır?
Çözüm olarak 500-900°C kritik sıcaklık aralığında kalma süresinin kısa tutulması için ön tav uygulanmaması, hızlı soğuma sağlanması gibi önlemler alınabilir fakat seri imalatta bu proseslerin kontrolü tahmin edilebileceği gibi kolay olmamaktadır.
Gaz altı kaynak yöntemleri ile kaynatılan östenitik paslanmaz çeliklerin kaynağında, karışım gazlarında bulunan CO2 gazındaki karbon, yine krom karbür oluşumu için risk teşkil etmektedir. Özellikle nüfuziyet istenen kaynak dikişlerinde ihtiyaç olan CO2 gazının kullanımı kaçınılmaz ise, oranın %2.5’un üzerinde olmaması tavsiye edilir.
Çözüm GEKA’da!
Düşük karbonlu kaynak sarf malzemelerinin seçilmesi krom karbür oluşumunun önüne geçilmesi için tek başına pratik bir çözüm olabilir. GeKa ürün gamında düşük karbon içeriğini ifade eden “L tipi” dolgu malzemeleri seçilebilir. Örneğin Elox SG 308 L ve Elox SG 316 L gibi karbon miktarı %0.02 seviyesine düşürülmüş TIG kaynak çubukları ile Elox R 308 L, Elox R 316 L gibi düşük karbonlu elektrotlar kullanılabilir.
Karbon miktarının düşük tutulmasının yanında dolgu malzemelerinin içeriğine Molibden eklenmesi yine krom karbür oluşumunun engellenmesi için çözüm olabilmektedir. Elox R 309 MoL, Elox R 308L Mo gibi düşük karbonlu ve molibden alaşımlı kaynak elektrotları, içerdiği ilave molibden sayesinde yüksek sıcaklık sürünme dayanımını arttırırken, krom karbür çökelmesinin önüne geçilmesi için çözüm sunmaktadır.
